گفتوگوی اخیر برنامه «ققنوس» با حضور دكتر محمدرضا خالصی، استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبی، به بررسی ابعاد مختلف شعر شیعی اختصاص داشت. در این برنامه، دكتر خالصی با اشاره به اینكه ادبیات بازتاب اندیشه و فرهنگ یك ملت است، شعر شیعی را یكی از مهمترین شاخههای ادبیات اسلامی معرفی كرد كه پس از واقعه عاشورا بهعنوان یك جریان مستقل شكل گرفت.
وی توضیح داد كه شعر شیعی در ابتدا بهصورت تكنگاریهایی در مدح اهل بیت شكل میگرفت، اما پس از شهادت امام حسین (ع)، به یك جریان ادبی با هویت مشخص تبدیل شد. این شعر در دو بخش عامه و ادیبانه گسترش یافت و شاعران بزرگی چون كمیت، دعبل خزاعی و سید حمیری در این حوزه درخشیدند.
دكتر خالصی تأكید كرد كه شعر شیعی ویژگیهایی چون ظلمستیزی، تأكید بر مفاهیم جهاد و شهادت، و عنصر تولی و تبری دارد. همچنین در شعر بسیاری از شاعران شیعی، دو واقعه غدیر و عاشورا بهصورت درهمتنیده مطرح میشوند، چرا كه به باور آنان، انحراف از مسیر غدیر زمینهساز فاجعه عاشورا شد.
وی در ادامه به تفاوت شعر اصیل شیعی با شعرهای متأخر اشاره كرد و گفت كه شعرهای بعدی بیشتر به مویه و مصیبتگرایی گرایش پیدا كردند و از روح حماسی و عدالتطلبانه فاصله گرفتند. این گفتوگو نگاهی عمیق به ریشهها و تحولات شعر شیعی داشت و نشان داد كه چگونه این نوع ادبی، بازتابی از تاریخ، سیاست و فرهنگ شیعه در طول قرون بوده است.