رادیو در نظام رسانهای جمهوری اسلامی ایران، جایگاهی بیبدیل در پیوند میان رسانه و جامعه دارد؛ رسانهای كه فراتر از بستر پخش صوتی، به یك نهاد اجتماعی زنده و مشاركتمحور تبدیل شده است. حضور فعال شبكههای مختلف رادیو در رویداد ملی «ایرانجان» كه از شنبه 19 مهرماه در استان فارس آغاز شده و تا یك هفته ادامه دارد، نمود عینی این تحول و تحقق الگوی «رسانه در میدان» است؛ الگویی كه بر حضور فعال، تعاملی و مردمی رسانه تأكید دارد.
در این رویداد فرهنگی – هنری كه با محوریت بازخوانی هویت اسلانی _ ایرانی برگزار میشود، رادیو با بهرهگیری از ظرفیتهای تولید زنده، برنامههای تركیبی و محتوای بومی، كوشیده است تا نهتنها روایتگر رویداد، بلكه بخشی از متن آن باشد.
هماهنگی با صدای مركز فارس و اجرای برنامه های مشترك گام بلندی برای هم افزایی سازمانی بود كه قله آن اجرای مشترك پویش صباخوانی غزلهای های حافظ است كه مراسم افتتاحیه آن در روز بزرگداشت حافظ با حضور پرشكوه مخاطبان در حافظیه برگزار شد و تحت عنوان صباخوان تا شب یلدا ادامه خواهد داشت.
دیگر برنامههای میدانی مانند «ققنوس» كه در محوطه حافظیه به صورت زنده اجرا و پخش میشوند، جلوهای از این حضور موثرند؛ برنامههایی كه با استقبال گسترده مردم، گردشگران فرهنگی و نخبگان روبهرو شده و به الگویی از پیوند مخاطب و رسانه در بستر واقعی تبدیل شدهاند.
این رویكرد، حاصل راهبرد كلان معاونت صدا در تقویت حضور میدانی رادیو است؛ راهبردی كه مبتنی بر سه محور اصلی «مردممحوری»، «تولید مسئلهمحور» و «تأثیرگذاری فرهنگی» طراحی شده است. رادیو در قالب این سیاست، دیگر صرفاً به بازتاب رویدادها اكتفا نمیكند، بلكه به عنوان كنشگر فرهنگی در بطن رخدادها حاضر میشود. چنین حضوری، كاركرد كلاسیك رادیو را از اطلاعرسانی صرف، به مشاركت اجتماعی و بازآفرینی فرهنگی ارتقا میدهد.
پوشش زنده برنامههای میدانی از حافظیه، گفتوگو با اهالی فرهنگ و ادب و انعكاس روایتهای مردمی از این رویداد، نمونهای از عملكرد تعاملی و چندلایه رادیو در این دوره است. در كنار آن، تولیدات استودیویی شبكههای مختلف نیز مكمل این حضور میدانی هستند؛ تركیبی كه ساختار حرفهای تولید صدا را به یك مدل جامع پخش زنده اجتماعی نزدیك میكند.
از منظر رسانهشناختی، تجربه «ایرانجان» بیانگر شكلگیری گونهای از رادیوی تعاملی بومی است؛ رسانهای كه در مواجهه با تحولات عصر دیجیتال، با استفاده از پلتفرمهای همزمان (رادیو، فضای مجازی و اپلیكیشنهای تعاملی)، حضور خود را از سطح شنیداری به سطح زیست فرهنگی ارتقا میدهد. این همافزایی میان آنتن و پلتفرمهای دیجیتال، نهتنها موجب افزایش ضریب نفوذ مخاطب میشود، بلكه هویت رسانهای رادیو را در چشمانداز آینده تثبیت میكند.
نكته مهم دیگر، نقش برنامهسازان و گویندگان در اجرای چنین الگوهایی است. آنان با حضور در میان مردم، شنیدن دغدغهها، و بازتاب صمیمی گفتوگوهای مردمی، تصویر واقعی از جامعه معاصر ارائه میدهند. این سطح از تعامل، سرمایه اجتماعی رادیو را بازتولید و اعتماد مخاطب را تقویت میكند؛ عاملی كه برای هر رسانهای در تراز ملی، حیاتی است.
رادیو در «ایرانجان» صرفاً ناظر بر رویداد نیست؛ بلكه مشاركتكنندهای فعال در تولید معنا و بازنمایی هویت فرهنگی ایران است. ما در معاونت صدا بر این باوریم كه آینده رسانه، در گرو حضور هوشمندانه در بطن جامعه و اتصال مستمر به مردم است. از این منظر، رویداد «ایرانجان» نه تنها یك تجربه فرهنگی، بلكه نقطهای استراتژیك در مسیر تحقق سیاستهای نوین رسانهای كشور محسوب میشود.
رادیو، امروز بیش از هر زمان دیگر، صدای زنده و جاری مردم ایران است؛ صدایی كه از حافظیه شیراز برمیخیزد و تا دورترین نقاط وطن، پژواك فرهنگ، خرد و همدلی ایرانی را به همراه دارد.