نمایندگان در نشست علنی امروز (یكشنبه، 20 مهر ماه) مجلس شورای اسلامی در جریان ادامه رسیدگی به گزارش شور دوم كمیسیون صنایع و معادن در مورد طرح ملی هوش مصنوعی با 207 رأی موافق، 5 رأی مخالف و 3 رأی ممتنع از مجموع 239 نماینده حاضر در جلسه با ماده یك طرح هوش مصنوعی موافقت كردند.

در ماده یك این طرح آماده است؛ اصطلاحات به‌كار رفته در این قانون در معانی مشروح زیر است:

الف - هوش مصنوعی: به توانایی ماشین برای انجام عملكردهای خودكار و نظام‌مند از جمله یادگیری، درك، استنتاج، حل مسئله، پیش بینی، تصمیم‌گیری و اقدام از طریق به كارگیری دانش و اطلاعات و پردازش داده گفته می‌شود كه منشا اثرگذاری‌های گسترده بر انسان و روابط انسانی در محیط فیزیكی یا مجازی و همچنین بازتاب‌های زیست محیطی است. هوش مصنوعی ماهیتی داده‌ای، شبكه‌ای، فرآیندی، خوشه‌ای، لایه‌ای و یكپارچه، مبتنی بر منطق‌های رایج(كلاسیك) و سایر منطق‌های نوین دارد.

ب - لایه‌ بنیادین: این لایه شامل زیرساخت‌ها اعم از سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، پایگاه‌های داده، فراداده‌ها، فرآیند‎ها، نمونه ‌(مدل‌)های پایه و فلسفه هوش مصنوعی، حسگرها و ریز (میكرو ونانو) حسگرها و پردازنده‌ها اعم از ریزالكترونیكی (میكروالكترونیكی)، زیستی (بیولوژی) و ذرات(كوانتومی) است.

پ - لایه‌ كاربست: محصولات و خدمات نهائی مرتبط با زیست بوم هوش مصنوعی از جمله سامانه‌های تشخیص چهره، پردازش صوت و تصویر، دستیارهای صوتی، یا فرآیند‎های پیش‌بینی مستقر بر روی لایه بنیادین كه برای حل مسئله یا ارائه‌ خدمات مشخص به كاربران نهائی طراحی می‌شود.

ت - عاملیت فناوری: ظهور و تقویت توانایی زیست بوم هوش مصنوعی، در اثرگذاری مستقل و فراگیر بر جهان و فراتر از اراده واپایش (كنترل) و نیات اولیه انسانی است.

ث - فروبستگی فناورانه: اتكای بیش از حد عموم افراد جامعه به ابزارها و خدمات فناورانه خاص، تا جایی كه انجام وظایف و دستیابی به اهداف فردی یا اجتماعی، بدون در دسترس بودن آن فناوری ناممكن باشد.

ج – طرح‌های متن باز: طرح‌هایی كه شناسه (كد) اصلی و منبع آنها تحت یك مجوز قانونی قابل دسترس است و امكان بهره‌برداری از طریق تغییر، به‌روزرسانی و بهبود آن برای هر فردی از كاربران فراهم است.

چ - توسعه‌دهنده: شخص حقیقی یا حقوقی كه یك زیست بوم یا سامانه هوش مصنوعی را با هدف عرضه آن در بازار یا به خدمت گرفتن آن طراحی یا توسعه می‌دهد.

ح - مخاطره و سطح آن: میزان مخاطرات احتمالی سامانه‌های هوش مصنوعی علیه حقوق و آزادی‌های مشروع، حریم خصوصی و سلامت عمومی و اخلاقی جامعه و ارزش‌های اجتماعی و ارزش های دینی و اعتقادی جامعه كه در چارچوب‌هایی مشتمل بر شفافیت، مسئولیت پذیری، رعایت حریم خصوصی، دست كاری شناختی- رفتاری و یا رتبه‌بندی و بر چسب زنی افراد، اشتغال و دسترسی عادلانه به خدمات عمومی و رعایت معیار(استاندارد)های ملی تولید قطعات و كالاهای ایمن به صورت كم مخاطره، مخاطره محدود، پرمخاطره و بسیار پرمخاطره، قابل دسته‌بندی است.

خ - منشور اخلاقی هوش مصنوعی: مجموعه‌ای از اصول اخلاقی، برای طراحی، توسعه و استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی است.

د - آزمایشگاه مرجع: آزمایشگاه ارائه دهنده خدمات ارزیابی و تائید امنیت سامانه‌های هوش مصنوعی بر اساس معیار(استاندارد)ها و دستورالعمل‌ها.

ذ - دستگاه‌های اجرایی: كلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات كشوری مصوب 1386.7.8./

در جریان بررسی این گزارش علیرضا منادی سفیدان نماینده مردم تبریز و رئیس كمیسیون آموزش مجلس با اشاره به اینكه در فصل بیستم برنامه هفتم پیشرفت كه مربوط به علم و فناوری و در حوزه كمیسیون آموزش مجلس است، هوش مصنوعی متعلق به حوزه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور است، عنوان كرد: در ادامه هم معاون علمی رئیس جمهور در نامه‌ای به مجلس اعلام كرد كه بررسی این طرح كار كمیسیون آموزش است و نه كمیسیون دیگری. اینجا معلوم است كه به آیین‌نامه عمل نشده است.

وی خطاب به دكتر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: شما دستور دادید طرح توسعه فناوری هوش مصنوعی در كمیسیون مشترك رسیدگی شود؛ ضمن اینكه با توجه به اینكه مشكل مملكت موضوع بهره‌وری است و یك سوم رشد اقتصادی از بهره‌وری هوش مصنوعی است، این مسائل كه به كمیسیون صنایع ارجاع شده، باید به كمیسیون آموزش هم ارجاع شود.

دكتر قالیباف در پاسخ به این نماینده گفت: در ابتدا با توجه به اینكه این موضوع در حال حاضر در صحن در حال بررسی است، جای این تذكر نیست. ضمن اینكه برای اطلاع همكاران هم باید عرض كنم كه طبق ماده 54 آیین‌نامه داخلی كه تمام موضوعات ارتباطی مربوط به كمیسیون صنایع است، كمیسیون تخصصی این طرح هم كمیسیون صنایع مجلس است؛ اما از آنجا كه رئیس كمیسیون آموزش پیگیر این طرح بودند به دوستان كمیسیون صنایع گفتم كه كمیسیون آموزش هم در بررسی طرح دخیل باشد كه پیشنهاد دادند یك كمیسیون مشترك شكل بگیرد و بنده نیز پذیرفتم. اما بعدا خود آقای منادی سفیدان با جمعی از دوستان به بنده مراجعه كردند و گفتند نظراتشان در این خصوص را ارائه كردند و دیگر از نظر ما تامین شده است؛ لذا خواهش می‌كنم بحث‌ها را نادرست مطرح نكنیم.

همچنین احمد بیگدلی نماینده مردم خدابنده و عضو كمیسیون اجتماعی مجلس در تذكری با اشاره به اینكه ابهامات این طرح بسیار زیاد است، پیشنهاد تشكیل یك كمیسیون مشترك از نمایندگان كمیسیون‌های صنایع، آموزش، اجتماعی، اقتصادی و امنیت ملی را مطرح كرد كه حمیدرضا حاجی بابایی، نایب رئیس مجلس و رئیس جلسه این تذكر را خارج از موضوع دانستند./
منبع: خبرگزاری خانه ملت