محمد معتمدی زاده سخنگوی كمیسیون اصل 90 قانون اساسی امروز در صحن علنی مجلس گزارش این كمیسیون درباره فرونشست زمین را قرائت كرد. وی در آغاز گفت با احترام به نمایندگان و ملت ایران، فرونشست زمین یكی از مخاطره آمیزترین پدیده‌های كشور است و به دلیل برداشت بی‌رویه از آبخوان‌ها، عدم مدیریت صحیح منابع آب و انجام ندادن تكالیف قانونی توسط برخی دستگاه‌ها تشدید شده و در صورت ادامه روند، خسارات جبران ناپذیری به زیرساخت‌ها، سازه‌ها، خطوط انتقال آب، برق، گاز و نفت، ساختمان‌ها و شریان‌های حیاتی وارد خواهد شد.

معتمدی زاده افزود: گزارش كمیسیون اصل 90 بر اساس بررسی‌های یك سال و نیمه، مطالعه گزارش‌های نمایندگان مجلس، استفاده از داده‌های سازمان نقشه برداری و سازمان زمین شناسی، بهره‌گیری از مراكز پژوهشی و بازدید میدانی از استان‌ها تهیه شده است. وی تأكید كرد این گزارش اقدامات و قصور دستگاه‌های مسئول را در مدیریت منابع آب و جلوگیری از فرونشست زمین بررسی كرده است.

وی ادامه داد: از مجموع دشت‌های كشور 422 دشت در وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارند، این در حالی است كه این عدد در سال 1392 تنها 317 دشت بوده است. دشت‌های مهم كشور كه فرونشست در آنها مشاهده شده شامل استان‌های خراسان رضوی، مركزی، اصفهان، همدان، آذربایجان شرقی و غربی، البرز، قزوین، گلستان، هرمزگان، تهران، كرمان، فارس، اردبیل، قم، یزد و سمنان است.

معتمدی زاده با اشاره به وضعیت ویژه تهران گفت: نرخ فرونشست در دشت شهریار و مناطق شهری تهران در سال آبی 1402–1403 به 31 سانتی متر رسیده است كه ركورد بالاترین نرخ فرونشست در كشور محسوب می‌شود.

وی افزود: پس از كاهش نسبی در سال‌های پربارش 1398، روند فرونشست دوباره افزایش یافته است و تهدیدهای جدی برای زیرساخت‌ها و سازه‌های حیاتی تهران ایجاد كرده است.

سخنگوی كمیسیون اصل نود مجلس تصریح كرد: بی‌توجهی به این پدیده باعث كاهش برگشت ناپذیر منابع آب زیرزمینی، ایجاد شكاف و تغییر شیب زمین، تخریب شریان‌های حیاتی مانند جاده‌ها، راه آهن، فرودگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، ساختمان‌ها، خطوط انتقال انرژی و گسترش پهنه‌های بیابانی و افزایش مهاجرت و توسعه حاشیه‌نشینی خواهد شد.

سخنگوی كمیسیون عملكرد دستگاه‌های مسئول را مورد بررسی قرار داد و گفت وزارت نیرو به عنوان متولی اصلی آب كشور عمدتاً بر تأمین منابع متمركز بوده و مدیریت مصرف را به طور مناسب انجام نداده است.

وی ادامه داد: طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی كه در پانزدهمین جلسه شورای عالی آب در سال 1394 تصویب و در برنامه ششم تكالیف آن تعیین شده بود، تاكنون موفقیت قابل قبول نداشته است.

معتمدی زاده ادامه داد وزارت جهاد كشاورزی كه بزرگترین نقش را در برداشت منابع آب زیرزمینی دارد وظایف خود در این زمینه به خوبی انجام نداده و توسعه‌های كوتاه مدت و سنتی در بخش كشاورزی بدون توجه به ظرفیت منابع آب، بحران فرونشست را تشدید كرده است.

وی افزود: وزارت راه و شهرسازی نیز تاكنون گزارشی از اقدامات خود در اجرای مصوبه مورخ 16 دی 1400 هیئت وزیران درباره تدوین طرح جامع مواجهه با فروریزش‌های شهری و فرونشست زمین به كمیسیون ارائه نكرده است.

سخنگوی كمیسیون اصل 90 در ادامه گفت: كمیسیون ضمن بررسی قوانین و مصوبات مرتبط با مدیریت منابع آب، مدیریت بحران، آمایش سرزمین و سیاست‌های كلی نظام، پیشنهاد كرده است وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی و وزارت جهاد كشاورزی نسبت به اجرای فوری طرح‌های تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، محدود كردن عمق و برداشت چاه‌ها، ایجاد بانك اطلاعاتی متمركز فرونشست زمین، تدوین استانداردهای زیرساخت شهری، الزام صنایع به تصفیه و بازچرخانی پساب، و مقابله جدی با كف‌شكنی چاه‌ها اقدام كنند.

وی افزود: بی‌توجهی به این هشدارها باعث گسترش بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و عمرانی خواهد شد و مدیریت جدی منابع آب و زیرساخت‌ها در مناطق بحرانی امری ضروری است. معتمدی زاده در پایان تأكید كرد این گزارش در اجرای ماده 101 آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به هیئت رئیسه تقدیم شده تا اقدامات قانونی و پیگیری‌های لازم انجام شود.
منبع : خبرگزاری خانه ملت