فصلی از یك رمان:« مفتون و فیروزه» اثری از سعید تشكری «مفتون و فیروزه»

درباره ی نویسنده : سعید تشكری نویسنده و نمایشنامه‎نویسو متولد 1342 در قوچان است. سعید از نویسندگان مركز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. از وی نمایشنامه‌ها و كتاب‌های زیادی به چاپ رسیده است از جمله كتاب‌هایش، آینه چشمان، آبی‌های زمین، قاف، اینك‌ هاویه است كه توسط حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به چاپ رسیده است.
«مفتون و فیروزه» نام رمانی است از سعید تشكری . «مفتون و فیروزه» رمانی است دو جلدی كه به تعبیر نویسنده، می­توان آن را تاریخ خصوصی ملت ایران در قالب داستان و رمان پنداشت و جدای از آن می ­شود به سادگی و با اطمینان خاطر عنوان داشت كه این رمان و آنچه به عنوان سیر داستانی در آن یاد می ­شود چیزی بیشتر از تاریخ خصوصی و شناسایی پرده­ای مغفول و ناشناخته از تاریخ انقلاب است كه برای نخستین بار از زاویه دید فعالان فرهنگی و نه سیاسی روایت می­ شود.

این نكته وجه ممیزه اصلی «مفتون و فیروزه» نسبت به رمان­ های هم­ سلك خودش است؛ قهرمانانش بر خلاف تمامی متون منتشر شده در حوزه تاریخ شفاهی و رمان تاریخی نه تنها از جنس سیاسیون و مبارزان نیستند؛ بلكه آنها هدفمند و هوشمندانه بستر فعالیت­ های جدی فرهنگی و هنرهای دراماتیك را برای مبارزات خود انتخاب كرده ­اند.
«مفتون و فیروزه» از این منظر، تاریخ شكل ­گیری و جهت­ یابی جریان روشنفكر دینی در بستر هنر تئاتر در ایران است؛ كه در مقابله آشكار با هنر بی­ مغز و آوانگارد غرب­ زده دورانش، به دنبال چیزی بیشتر از هنر برای هنر است و به همین خاطر مانیفست فعالیت فرهنگی «مفتون و فیروزه» را می­ توان نخستین مانیفست فرهنگی مبارزات منجر به پیروزی انقلاب و نخستین جرقه ­های پیوند میان جریان هنر و اندیشه ناب دینی در تاریخ ایران دانست كه امروز تبدیل به جریانی كاملاً مستقل و ریشه ­دار شده است.
«مفتون و فیروزه» از سویی دیگر نیز اثری قابل تأمل است و آن نقش­ آفرینی شخصیت اول سیاسی كشور با نامی حقیقی و بدون لفافه در آن است. مقام معظم رهبری با تمام وجوه شخصیت فرهنگی فرهیخته خود، در این رمان به نقش ­آفرینی داستانی پرداخته­ اند و شرح فعالیت­های فرهنگی ایشان به ویژه ارتباط معظم له با جریان ­های فكری شهر مشهد و خط­ دهی و تزریق باورهای ناب دینی از سوی ایشان به فعالیت ­های فرهنگی و فكری موجود در شهر مشهد پیش از انقلاب بخش قابل توجهی از این رمان را می­ سازد؛ و به نوعی می­ توان این رمان را تاریخ شفاهی فعالیت­ های فكری فرهنگی ایشان در مشهد و میزان تأثیرگذاری آن به شمار آورد.

«مفتون و فیروزه» رمانی به شدت داستان­گرا و در عین حال به شدت وفادار به واقعیت­ های تاریخی است. تشكری در این رمان با جستجو دقیق و میلیمتری در واقعیت­ های یك جریان ریشه­ دار فرهنگی تاریخی، به روایت آن، جنبه ­ای هنرمندانه و داستانی بخشیده و با زبانی شیوا و بلیغ و در عین حال شیرین و فاخر چنان روایتی از تاریخ ارائه می­ كند كه هیچ نوع از سنگینی و خالی بودن از جذابیت طبیعی متون تاریخ شفاهی را در خود ندارد و برعكس، مخاطبش را با زیركی هنرمندانه ­ای به سوی بازخوانی داستانی از تاریخ هدایت می ­كند.

«مفتون و فیروزه» رمانی برای خوانده شدن نیست. ظرافت­ های بیانی این رمان كه ناشی از تخصص دراماتیك نویسنده آن است، از آن داستانی تصویری ساخته كه در عین خواندن می ­توان به سادگی آن را دید و شنید. داستانی كه روایتش گویی به شكلی متحرك دائماً در حال گذر از مقابل چشمان مخاطبش است و او می­ تواند آن را مانند یك تئاتر زنده در حال اجرا در مقابل دیدگانش ببیند و این بدون شك چیزی نیست جز تبحر نویسنده رمان در پرداخت سینمایی یك سوژه داستانی.